Start-Up Yatırımcılığı

Girişimlerin yatırım alma yolcuğunu girişim aşamalarına göre farklılık göstermektedir. İlk önce hangi aşamada olduğuna ve yatırım ile ne amaçladığına göre karar vermesi gerekiyor girişimci. Fikir aşamasındaki ürün/hizmeti hayata geçirmek istiyorsa girişimci Tohum Öncesi bir yatırım turuna çıkması gerekmektedir. Ticarileşmiş bir fikrin gelişmesini hedefliyorsa girişimci Tohum Yatırımına çıkması daha uygun olacaktır. Girişimci işini belli bir ölçeğe getirdikten sonra büyümeyi hızlandırmak istiyorsa Seri A bir yatırım turuna çıkması daha uygun olacaktır. Hangi aşamada nasıl bir yatırım turuna katılmanız gerektiğine karar verdikten sonra ekosistemdeki paydaşlara başvurmanız gerekmektedir. Çıkmayı planladığınız yatırım turuna göre yatırımı kimlerden bulabileceğinizde değişiklik göstermektedir. Tohum öncesi bir yatırım turunda yatırım arayışınızı aile, arkadaşlar, 1. dereceden network ve kitle fonlama platformlarında yapmanız daha uygun olacaktır. Tohum yatırımınızı melek yatırım ağları, erken aşama yatırım fonları ile kitle fonlama platformlarından aramanız daha doğru olacaktır. Seri yatırımlarınızı girişim sermaye fonları ve kurumsal VC’lerden (Venture Capital) bulmanız daha doğru olacaktır. Aşamalara göre yatırım arayışınızı hangi kurumlarda sürdüreceğiniz kritik bir öneme sahiptir.

Girişiminizin aşamasına göre nasıl bir yatırım turuna katılacağınıza karar verdikten sonra yatırım alma yolcuğunuzu 5 adımda tamamlayabilirsiniz. Yatırım arama kararını verdikten sonra girişiminizin özelinde bazı çalışmalar ve analizler yapmanız gerekmekte. İlk olarak alacağınız yatırıma ne kadar ihtiyacınız var, doğru zaman mı, yatırımsız ilerlenebilir mi sorularını gündeminize almanız gerekiyor. Ondan sonra gündem ne kadar bir yatırıma ihtiyacınız var, nerelerde kullanacaksınız, tam olarak ne işe yarayacak konularını genel hatlarıyla düşünmeniz gerekmektedir. İhtiyacınız olan yatırım tutarı karşılığında ne kadarlık bir hisse vermeyi düşünüyorsunuz bunu gelecek vizyon ve ileride olası yatırım turlarını düşünerek planlamanız gerekmektedir. Ön araştırma yaparak kimden/kimlerden yatırım alabilirsiniz, nasıl iletişime geçilmeli, şirkete alınacak yatırımcılar para vermenin yanı sıra girişiminize nasıl bir katkıları olabilir bunları gündeminize alarak arayışınızı ona göre planlamanız gerekmekte.

İkinci aşamada yatırım hazırlıkları yapmanız gerekmekte. Bu hazırlıkları yatırımcıların taleplerini karşılayacak şekilde olmalı. Yatırımcılar girişimlerin gelecek projeksiyonlarına bakarlar. Yatırımcıların en temeldeki hedefi yapmış oldukları yatırımları en hızlı ve en fazla karşılığını almak ve para kazanmaktır. Sizin çizmiş olduğunuz gelecek projeksiyonuna göre yatırım kararı vereceklerdir. Projeksiyonu oluştururken hedeflerinizi net bir şekilde yatırımcılara aktarmanız gerekiyor. Hangi varsayımlar altında beklentileriniz ne yönde bunu belirlemeniz gerekmekte. Sizin varsayım ve beklentilerinize göre yatırımcılar yatırım yapma/yapmama kararı vereceklerdir. Gelecek projeksiyonuz yanında yatırımcılar ürün/hizmet hakkında bütün her şeyi bilmek isteyeceklerdir. Marka tescili, patent, hukuki durum, daha önce alınan yatırımlar, katılınan programlar vb. girişimi destekleyici bütün belgeleri görmek isteyeceklerdir. Ekibiniz ile ilgili bütün bilgileri, üretim ve teknoloji faaliyetleri ile ilgili tüm detayları bilmek isteyecekler. Detaylı Pazar analiz, rekabet analizi, hedef kitle analizi, SWOT ve risk analizlerinizi yapmanızı isteyeceklerdir. Özetle girişiminizi ve ekibinizi A’dan Z’ye bütün ayrıntıları ile anlatmanızı isteyip yatırım kararını vereceklerdir. Ayrıntıları yatırımcılara aktarırken şeffaflık ve özen önemlidir. İşe olan motivasyonunuzu gösterir. Bu da sizi ileriye taşıyacaktır.

Üçüncü aşamada iletişim ve görüşmeler ele alındığında gündem doğru iletişim, güçlü planlama ve özgüven ve enerji olmalıdır. Yatırımcılar ile doğru bir şekilde iletişim kurulup iletişimin kesintiye uğramaması önemlidir. Girişim yolculuğunda planlama önemlidir. Planlamalarınızı yapıp yol haritanızı belirlemek güçlü bir planlama yapısında olduğunuzu yatırımcıya aktarmanız önemlidir. Yatırımcıların bir diğer önem verdiği konu girişimcinin iş yapma motivasyonu ve enerjisi. Girişimci belirsizlikleri yönetmekle yolculuğa devam eder. Belirsizlikleri yöneterek yolcuğun sonunda başarılı olmayı hedefler. Bu belirsizlikler girişimcilerde yılgınlığa yol açması çok ihtimal olan bir durumdur. Bundan dolayı girişimcinin motivasyonu ve enerjisi yatırımcılar için çok önemlidir. Yatırım kararı alırken de yatırımcıların üstünde durduğu en önemli konulardan biridir.

Artık yatırım arama kararı aşaması, yatırım hazırlıkları ve iletişim ve görüşmeler aşamasından sonra artık işler daha ciddiye binerek 4. aşama finansal ve hukuksal süreçler aşamasına geçiliyor. Bu aşamada artık finansal konular başta girişim değerlemesi olmak üzere konular ile kurulacak olan yeni ortaklığın şartları gündeme gelmektedir. Girişimcilerin kritik bir karar verme sürecidir çünkü burada tartışılan konular ve alınan yanlış kararlar girişimleri batırma aşamasına kadar götürmektedir. Girişimciler finansman sıkıntısı çektikleri için ilk finansman fırsatında atlayabiliyor ve bazı ayrıntılar ya da bazı sert koşullar kabul edilmek zorunda kalınıyor. Bu da girişimler için bir risk doğuruyor.

Artık prensipte her şey anlaşıldıktan sonra 5. ve son aşama yatırımcı raporlama bölümü, yatırımcılar tasarruflarını girişimlere yatırım yaptıktan sonra haliyle girişimciden düzenli rapor istemekte haklılardır. Yatırımcıya rapor vermek her zaman girişimcileri endişelendiren bir durum gibi algılanmaktadır. Lakin mevcut durumu bütün şeffaflığıyla raporlamak yatırımcıların dikkat ettiği bir noktadır. Verilen hedefler tutulmamış olabilir, o dönemde bazı dışsal durumlar söz konusu olabilir olayların tümünü şeffaflıkla anlatmak yatırımcının da güvenini kazandıracaktır. Bunun zararı değil katkısı vardır. Belki de finansman ihtiyacınızın olduğu bir durumda güvenini sağladığınız mevcut yatırımcılar giderecektir.

Özetle girişiminize yatırım almak bir evliliğe benzer. Girişimci ve yatırımcının arasında da evlilik gibi bir bağ vardır. Karşılıklı şeffaf olmak ve güveni zedelememek hayati önem taşımaktadır. Girişimci bir sorununu yatırımcıya anlatmalı, beklentilerini paylaşmalı. Karşılıklı bir çıkar ilişkisi de olsa süreci verimli ve her iki taraf için faydalı yönetmek girişimcinin elinde.